Przekroczenie dozwolonej prędkości to jedno z najczęstszych wykroczeń popełnianych na polskich drogach. Niestety wielu kierowców lekceważy ograniczenia prędkości, narażając siebie i innych uczestników ruchu na niebezpieczeństwo. Od 1 stycznia 2023 roku obowiązują nowe, znacznie wyższe stawki mandatów za przekroczenie prędkości. Celem wprowadzonych zmian jest zwiększenie bezpieczeństwa na drogach i dyscyplinowanie piratów drogowych. Jakie konsekwencje finansowe grożą kierowcom łamiącym przepisy? Jak uniknąć mandatu i bezpiecznie poruszać się po drogach? O tym wszystkim w poniższym artykule.
Nowe stawki mandatów w 2023 roku
Podwyższone mandaty za przekroczenie prędkości
Od 1 stycznia 2023 roku obowiązują drastycznie podwyższone stawki mandatów za przekroczenie dozwolonej prędkości. Dla przykładu, jazda o ponad 30 km/h za szybko kosztować będzie 1500 zł (dotychczas było to 400-500 zł). Przy przekroczeniu prędkości o ponad 40 km/h mandat wyniesie już 2000 zł. To prawdziwy szok dla kierowców przyzwyczajonych do dotychczasowych, znacznie niższych stawek. Nowe przepisy zakładają wręcz drakońskie kary sięgające nawet 5 tys. zł w przypadku rażącego przekroczenia prędkości.
Surowsze kary dla recydywistów
Szczególnie dotkliwie odczują podwyżki recydywiści, czyli kierowcy, którzy w ciągu dwóch lat popełnili to samo wykroczenie. Stawki mandatów dla tej grupy będą dwukrotnie wyższe! Dla przykładu, powtórne przekroczenie prędkości o ponad 50 km/h to mandat w wysokości nawet 10 tys. zł! Tego typu kary powinny skutecznie zniechęcić do ponownego łamania przepisów.
Mandaty a punkty karne
Oprócz samego mandatu, przekroczenie prędkości skutkuje również punktami karnymi. Ich liczba wzrasta proporcjonalnie do wielkości przekroczonej prędkości. Na przykład przy przekroczeniu o ponad 50 km/h kierowca otrzyma aż 15 punktów karnych. Przy ich maksymalnej liczbie 24, realne jest zatem ryzyko utraty prawa jazdy.
Typowe wykroczenia i mandaty
Przekroczenie dozwolonej prędkości: konsekwencje
Jak wspomniano, nawet niewielkie przekroczenie prędkości skutkuje dotkliwymi mandatami. Przykładowo, jazda 51 km/h w terenie zabudowanym, gdzie obowiązuje ograniczenie do 50 km/h, to mandat w wysokości 400 zł i 4 punkty karne. Jeszcze drożej zapłacimy za jazdę 101 km/h na autostradzie - 1500 zł i 10 punktów karnych. Te przykłady pokazują, jak surowe konsekwencje finansowe i punktowe grożą za naruszenie ograniczeń prędkości.
Jazda bez uprawnień lub po alkoholu
Innym typowym i niebezpiecznym wykroczeniem jest jazda bez uprawnień lub po alkoholu. W pierwszym przypadku mandat wynosi 1500 zł, w drugim - 2500 zł plus utrata prawa jazdy. Dodatkowo takie wykroczenia obciążone są wysoką liczbą punktów karnych. Tylko trzeźwa jazda z ważnym prawem jazdy daje szansę uniknięcia dotkliwych konsekwencji.
Nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu
Kolejne powszechne wykroczenie to nieustąpienie pierwszeństwa pieszemu na pasach. Za to grozi mandat w wysokości 1500 zł oraz 15 punktów karnych. Taka kara powinna skłonić kierowców do większej uwagi i odpowiedzialności za bezpieczeństwo pieszych.
Walka z piratami drogowymi
Fotoradary - gdzie je znaleźć?
Kluczowym narzędziem walki z piratami drogowymi są fotoradary. Według policyjnych statystyk to właśnie one odpowiadają za wykrycie zdecydowanej większości wykroczeń drogowych. Fotoradary umieszczone są zazwyczaj w newralgicznych punktach dróg: na niebezpiecznych zakrętach, w pobliżu szkół i przejść dla pieszych. Warto pamiętać o ich lokalizacjach, aby uniknąć nieprzyjemnej niespodzianki w postaci zdjęcia z prędkościomierzem.
Kontrole drogowe - jak się przygotować
Oprócz fotoradarów, kontrole prędkości przeprowadzają też patrolujące drogi policyjne radiowozy. W trakcie kontroli sprawdzane są dokumenty kierowcy i stan techniczny pojazdu. Aby uniknąć mandatu, należy pamiętać o ważnych dokumentach, ubezpieczeniu i przeglądzie technicznym auta. Warto też wyrobić w sobie nawyk jazdy zgodnej z przepisami.
Systemy automatycznego nadzoru
Nowoczesne systemy automatycznego nadzoru, jak CANARD, umożliwiają policji masowe i zdalne wystawianie mandatów. Działają one w oparciu o stały monitoring dróg i bezpotencjałowy odczyt tablic rejestracyjnych. Dzięki temu możliwe jest wykrycie i ukaranie większej liczby wykroczeń, co z pewnością przełoży się na większą dyscyplinę na drogach.
Jak uniknąć mandatu?

Stosowanie się do ograniczeń prędkości
Podstawowym sposobem uniknięcia mandatu jest oczywiście dostosowanie prędkości do obowiązujących ograniczeń. Warto zwolnić i jechać poniżej 50 km/h w terenie zabudowanym, nie przekraczać 140 km/h na autostradzie czy 90 km/h na drodze ekspresowej. Pomocny jest włączony limit prędkości w nawigacji lub korzystanie z fotoradarów w aplikacjach mobilnych.
Właściwe zachowanie na drodze
Nie mniej ważne jest przestrzeganie zasad pierwszeństwa przejazdu, ustępowanie pieszym czy zachowywanie bezpiecznych odległości między pojazdami. Pozwoli to uniknąć kolizji, stłuczek i w konsekwencji mandatów. Dobrze jest też stosować się do znaków drogowych informujących np. o remontach czy zmianach organizacji ruchu.
Poszanowanie praw innych uczestników ruchu
Kluczowe jest poszanowanie praw innych użytkowników drogi - kierowców, motorowerzystów, rowerzystów i pieszych. Brawurowa jazda, cięcie zakrętów czy wyprzedzanie na trzeciego stwarzają realne zagrożenie i mogą zakończyć się mandatem. Rozwaga i odpowiedzialność popłacą się brakiem punktów karnych i niepotrzebnych kosztów.
Mandat drogowy - co zrobić?
Możliwość zaskarżenia mandatu
Jeśli mimo starań nie udało się uniknąć mandatu, warto przeanalizować możliwość jego zaskarżenia. Przesłanką może być np. błąd w dokumentach mandatowych lub przekonanie o niesłusznym ukaraniu. Skuteczne odwołanie pozwoli uniknąć opłaty, choć wiąże się z postępowaniem sądowym.
Rabaty za wcześniejszą zapłatę
W przypadku rezygnacji z odwołania, można skorzystać z rabatów za wcześniejszą zapłatę mandatu. Przy uregulowaniu go w ciągu 7 dni jest to 50% zniżki, a przy płatności do 14 dni - 25% zniżki. Warto więc działać szybko, co ograniczy koszty.
Windykacja nieuiszczonych mandatów
Ignorowanie mandatów i brak zapłaty skutkuje skierowaniem sprawy do windykacji. Wiąże się to z dodatkowymi opłatami, a nawet grzywnami nakładanymi przez sąd. Dlatego lepiej unikać takiej sytuacji i uiścić ewentualny mandat w wyznaczonym terminie.
Podsumowanie
Przekroczenie prędkości to nadal jedno z najpowszechniejszych wykroczeń na polskich drogach. Nowe, znacznie wyższe stawki mandatów mają odstraszyć kierowców przed łamaniem przepisów i zdyscyplinować piratów drogowych. Miejmy nadzieję, że surowsze kary przełożą się na większe bezpieczeństwo wszystkich uczestników ruchu drogowego. Pamiętajmy też, że ostrożna i rozważna jazda pozwoli uniknąć przykrych konsekwencji finansowych w postaci wysokich mandatów i punktów karnych.
Najczęściej zadawane pytania
Jak sprawdzić liczbę punktów karnych?
Liczbę posiadanych punktów karnych można sprawdzić online na stronie internetowej gov.pl. Wystarczy zalogować się profilem zaufanym.
Gdzie można uzyskać informacje o nowych stawkach mandatów?
Szczegółowe informacje o aktualnych stawkach mandatów znajdziemy w Rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów w sprawie wysokości grzywien nakładanych w drodze mandatów karnych.
Czy nowe stawki mandatów dotyczą tylko przekroczenia prędkości?
Nie, podwyższono również inne mandaty, np. za niestosowanie się do znaku STOP (1500 zł) czy wyprzedzanie w niedozwolonym miejscu (1500 zł).
Kiedy nie dostaniemy punktów karnych mimo otrzymania mandatu?
Punkty karne nie są nakładane w przypadku niektórych wykroczeń, np. za zły stan techniczny pojazdu, brak wyposażenia lub przewożenie za dużej liczby osób.
Jak zaskarżyć otrzymany mandat?
Mandat można zaskarżyć, składając sprzeciw w sądzie właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Należy tego dokonać w terminie 7 dni od otrzymania mandatu.