Coraz więcej osób marzy o własnym, nowoczesnym i energooszczędnym domu. Budowa domu pasywnego to świetna opcja, aby spełnić te marzenia. W domu pasywnym rachunki za ogrzewanie i prąd są minimalne, a komfort mieszkania bardzo wysoki. Jak jednak poprawnie zaplanować i zbudować taki dom? W tym poradniku przeprowadzę Cię krok po kroku przez cały proces, aby Twoje marzenia stały się rzeczywistością.
Kryteria domu pasywnego (max 60 znaków)
Definicja domu pasywnego
Dom pasywny to budynek o bardzo niskim zapotrzebowaniu na energię do ogrzewania i chłodzenia. Spełnia on rygorystyczne kryteria izolacyjności i szczelności, dzięki czemu potrzebuje minimalnej ilości dodatkowej energii do ogrzania lub schłodzenia wnętrza. Kluczowe kryteria domu pasywnego to m.in. współczynnik przenikania ciepła, wskaźnik rocznego zapotrzebowania na nieodnawialną energię pierwotną oraz test szczelności.
Współczynnik przenikania ciepła U
Aby dom spełniał kryteria pasywności, współczynniki przenikania ciepła U dla poszczególnych elementów budynku nie mogą przekraczać określonych wartości. Dotyczy to m.in. ścian zewnętrznych, dachu, podłogi, okien i drzwi. Im niższy współczynnik U, tym lepsza izolacyjność i mniejsze straty ciepła.
Wskaźnik EP - roczne zapotrzebowanie na energię
Kolejnym ważnym parametrem jest wskaźnik EP określający roczne zapotrzebowanie budynku na nieodnawialną energię pierwotną. Dla domu pasywnego nie może on przekraczać 120 kWh/(m2rok). Obejmuje on energię potrzebną do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia oraz przygotowania ciepłej wody użytkowej.
Lokalizacja i projekt budynku (max 60 znaków)
Wybór odpowiedniej działki
Lokalizacja działki ma kluczowe znaczenie dla projektu domu pasywnego. Należy wybrać słoneczną działkę, osłoniętą od zimnych wiatrów. Południowa lub południowo-zachodnia ekspozycja pozwoli maksymalnie wykorzystać zyski słoneczne. Unikaj zacienionych działek wśród wysokiej zabudowy.
Projekt architektoniczny
Odpowiednio zaprojektowany układ funkcjonalno-przestrzenny budynku może zmniejszyć jego zapotrzebowanie na energię nawet o 30%. Zadbaj o kompaktowy kształt bryły, dobre nasłonecznienie i redukcję mostków termicznych. Dodatkowo duże przeszklenia od południa zapewnią zyski słoneczne zimą.
Bierne systemy wykorzystania energii
W projekcie domu pasywnego należy maksymalnie wykorzystać tzw. systemy pasywne pozyskiwania ciepła i ochłody, np. odpowiednia orientacja budynku, okna połaciowe, rozwiązania zapobiegające przegrzaniu latem. Pozwoli to zredukować zapotrzebowanie na energię.
Izolacja i szczelność (max 60 znaków)
Izolacja ścian zewnętrznych
Ściany zewnętrzne powinny mieć bardzo wysoką izolacyjność termiczną. Najlepszy efekt daje izolacja od zewnątrz - tzw. metoda lekkiej mokrej zabudowy z użyciem styropianu lub wełny mineralnej. Grubość izolacji 20-30 cm gwarantuje uzyskanie wymaganych parametrów U.
Izolacja dachu
Dach w domu pasywnym musi być ocieplony warstwą izolacji 30-40 cm, umieszczoną między i pod krokwiami. Można zastosować wełnę mineralną, piankę PUR lub granulat cellulowy. Od spodu dodatkowo wykonuje się paroizolację i karton-gips.
Izolacja podłogi na gruncie
Podłoga na gruncie powinna mieć izolację termiczną o grubości min. 25 cm. Można zastosować styropian, płyty PIR lub granulat cellulowy. Ważne, aby izolacja sięgała na zewnątrz poza obrys fundamentu.
Okna i drzwi (max 60 znaków)
Wybór odpowiednich okien
W domu pasywnym montuje się okna o bardzo niskim współczynniku U - poniżej 0,8 W/(m2K). Najlepsze są okna trzyszybowe, wykonane z profili z przekładką termiczną. Ważny jest też montaż w warstwie izolacji i uszczelnienie połączeń.
Rolety i żaluzje przeciwsłoneczne
W oknach należy zamontować rolety i żaluzje przeciwsłoneczne, które latem ograniczą nagrzewanie wnętrza. Zimą umożliwią zyski słoneczne. Sterowanie najlepiej zautomatyzować w zależności od nasłonecznienia.
Drzwi zewnętrzne o niskim U
Drzwi wejściowe do domu pasywnego również powinny mieć niski współczynnik U, poniżej 0,8 W/(m2K). Można zastosować drzwi aluminiowe z przekładką termiczną lub drewniane z izolacyjną wkładką. Ważne jest też ich szczelne osadzenie.
Wentylacja i ogrzewanie (max 60 znaków)
Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła
W domu pasywnym stosuje się wentylację mechaniczną z odzyskiem ciepła na poziomie min. 80%, co pozwala zredukować straty energii związane z wentylacją. Instalacja musi zapewnić odpowiednią ilość świeżego powietrza we wnętrzu.
Ogrzewanie podłogowe
Najlepszym systemem ogrzewania w domu pasywnym jest ogrzewanie podłogowe - wodne lub elektryczne. Zapewnia ono równomierny rozkład temperatury w całym pomieszczeniu bez potrzeby stosowania grzejników.
Pompa ciepła dobrana do zapotrzebowania
Do ogrzewania i przygotowania c.w.u. w domu pasywnym stosuje się pompę ciepła o mocy dobranej do rzeczywistego, niskiego zapotrzebowania na energię. Pompa powietrzna lub gruntowa zapewni efektywność energetyczną.
Monitoring i certyfikacja (max 60 znaków)
System zarządzania budynkiem BMS
Warto zastosować system BMS monitorujący parametry pracy domu pasywnego: temperaturę powietrza, zużycie mediów itp. Pozwoli to optymalizować wydajność i kontrolować spełnianie kryteriów pasywności.
Test szczelności budynku
Przed oddaniem domu pasywnego do użytkowania należy wykonać test szczelności metodą Blower Door. Potwierdzi on odpowiednio niską infiltrację i nieszczelność konstrukcji budynku.
Uzyskanie certyfikatu domu pasywnego
Po zakończeniu budowy i przeprowadzeniu wymaganych testów można ubiegać się o certyfikat domu pasywnego wystawiony przez niezależną organizację, np. Instytut Budownictwa Pasywnego. To gwarancja spełnienia rygorystycznych standardów.
Podsumowanie
Budowa domu pasywnego to wymagające, ale opłacalne przedsięwzięcie. Stosując się do przedstawionych w poradniku zasad dotyczących lokalizacji, projektu, izolacyjności i szczelności konstrukcji, doboru okien oraz instalacji, można stworzyć budynek o niemal zerowym zapotrzebowaniu na energię konwencjonalną. Mieszkanie w takim domu zapewnia doskonały komfort przez cały rok i minimalne rachunki za media. Inwestycja w pasywny dom szybko się zwraca. To przemyślana decyzja o wysokiej opłacalności i korzyści dla środowiska.
Najczęściej zadawane pytania
Jakie są dodatkowe koszty budowy domu pasywnego?
Koszt budowy domu pasywnego jest ok. 15-20% wyższy od domu tradycyjnego. Dodatkowe nakłady dotyczą przede wszystkim izolacji termicznej, instalacji wentylacji mechanicznej i systemów pasywnych.
Jak szybko zwraca się inwestycja w dom pasywny?
Dzięki oszczędnościom na ogrzewaniu i energię, nakłady inwestycyjne zwracają się zazwyczaj w ciągu ok. 10-15 lat. Dom pasywny to inwestycja opłacalna w długim okresie.
Czy w domu pasywnym potrzebne jest ogrzewanie?
W domu pasywnym występuje bardzo niskie zapotrzebowanie na energię do ogrzewania, ale nie jest ono zerowe. Stosuje się więc ogrzewanie np. pompą ciepła, ale o niewielkiej mocy.
Jakie wady ma dom pasywny?
Do wad domów pasywnych można zaliczyć większe nakłady na budowę oraz ograniczenia projektowe dotyczące układu i wielkości okien. Trzeba też zachować dużą dyscyplinę na placu budowy.
Czy w domu pasywnym można stosować klimatyzację?
W domu pasywnym nie ma potrzeby instalowania klimatyzacji. Specjalne rozwiązania projektowe i konstrukcyjne pozwalają uniknąć przegrzewania się wnętrza latem.
Tagi
Udostępnij
